Terminlərin izahlı lüğəti

Sosial yardımın təyin olunması zamanı ailə tərkibində nəzərə alınmayan şəxslər - müddətli həqiqi hərbi xidmətdə olan şəxslər, tam dövlət təminatında olan şəxslər, cəzaçəkmə müəssisələrində cəza çəkən şəxslər, axtarışda olan şəxslər, Azərbaycan Respublikasının ərazisində yaşamayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşları, əcnəbilər ailə tərkibində nəzərə alınmayan şəxslərdir.

Sahibkarlıq fəaliyyəti - şəxsin müstəqil surətdə həyata keçirdiyi, əsas məqsədi əmlak istifadəsindən, malların istehsalından və (və ya) satışından, işlər görülməsindən və ya xidmətlər göstərilməsindən mənfəət (fərdi sahibkarlar tərəfindən gəlir) götürülməsi olan fəaliyyətdir.

Ailə – ünvanlı dövlət sosial yardımı məqsədləri üçün qohumluq və ya qanunvericiliklə müəyyən olunmuş digər xüsusiyyətlərə görə bağlılığı olan, ümumi ev təsərrüfatına malik birgə və yaxud tənha yaşayan şəxslərdir.

Nümunə 1:

Məhərrəm Quliyev həyat yoldaşı Lətifə Quliyeva, onların övladları Fuad Quliyev, Nərmin Quliyeva, atası Fətəli Quliyev, anası Lalə Quliyeva, qardaşı Həmzə Quliyev və digər qohumu Lətifə Zeynalova ilə Bakı şəhərində eyni ünvanda yerləşən mənzildə yaşayırlar. Bu evdə eyni su, işıq və qaz sayğacından istifadə edirlər. Bu evdə Məhərrəm Quliyev işləyir, Lətifə Quliyeva qızı Nərminə qulluq etdiyi üçün işləyə bilmir. Baba və nənə isə pensiya alır. Lətifə Zeynalova da işləyir. Bu şəxslər qazandıqları gəlirlə həmin evdə birgə yaşadığı üçün ünvanlı dövlət sosial yardımı məqsədləri üçün ailə hesab oluna bilər.

Nümunə 2:

Fatma Qurbanova tək yaşayır və yaşa görə sosial müavinət alır. Bu halda o, ünvanlı dövlət sosial yardımı məqsədləri üçün ailə hesab olunur.

Bərabərlik prinsipi – sosial yardım bütün aztəminatlı ailələrə təyin olunur.

Ehtiyac meyarı – əhalinin əsas sosial-demoqrafik qrupları üzrə yaşayış minimumundan asılı olaraq ünvanlı dövlət sosial yardımının təyin edilməsi məqsədilə dövlət büdcəsi ilə birgə hər il üçün təsdiq olunan həddir. Bu il 270 manat müəyyən olunub.

Ailənin gəlirləri - ailə üzvlərinin bütün növ gəlirləri, o cümlədən ailə üzvlərinə bağışlanmış hədiyyələr, mülkiyyətdən, ailə üzvlərinə məxsus əmlakdan, şəxsi yardımçı təsərrüfatdan əldə olunan və yaxud əldə oluna biləcək pul və natural formada gəlirlərinin toplusu.

Ədalətlilik – sosial yardım ailənin orta aylıq gəliri ilə hər bir ailə üzvü üçün ehtiyac meyarının məcmusu arasındakı fərq məbləğində təyin olunur.

Sahibkarlıq fəaliyyətindən əldə edilən gəlirlər Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə əsasən müəyyən edilir.

Sosial yardımın məbləği – sosial yardımın məbləği ailənin orta aylıq gəliri ilə hər bir ailə üzvü üçün ehtiyac meyarının məcmusu arasında yaranan fərq məbləğində hesablanır.

Sosial yardımın müddəti – Sosial yardım onu almaq üçün müraciət edilən ayın 1-dən etibarən 1 il müddətinə təyin olunur.

Sosial yardımın maliyyə mənbəyi – sosial yardım dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına maliyyələşdirilir.

Sosial yardımın əsas prinsipləri: ünvanlılıq - sosial yardım yalnız aztəminatlı ailələrə təyin olunur; ədalətlilik - sosial yardım ailənin orta aylıq gəliri ilə hər bir ailə üzvü üçün ehtiyac meyarının məcmusu arasındakı fərq məbləğində təyin olunur, bərabərlik; sosial yardım bütün aztəminatlı ailələrə təyin olunur.

Ünvanlılıq – sosial yardım yalnız aztəminatlı ailələrə təyin olunur.

Ailə üzvünün muzdlu işlə əlaqədar gəlirləri - əsas iş yeri və əvəzçilik üzrə pul və ya natural formada ödənilən əməkhaqqı (tarif (vəzifə) maaşı, tarif (vəzifə) maaşına və ya əməkhaqqına əlavələr, əməyin ödənilməsi sistemləri üzrə ödənilən mükafatlar, birdəfəlik ödənclər, maddi yardımlar (5.24.2-ci yarımbənddə göstərilən hallar istisna olmaqla), qanunvericiliklə işçinin iş yeri və əməkhaqqının saxlanıldığı dövr üçün ödənilən əməkhaqqı, haqqı ödənilən ictimai işlərə görə əməkhaqqı, o cümlədən əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsi dövrü də daxil edilməklə), istehsalat qəzası və yaxud peşə xəstəliyi nəticəsində sağlamlığın pozulmasına görə ödənclər, işəgötürən tərəfindən ödənilən müavinətlər (ailə üzvünə ödənilən birdəfəlik müavinətlər - radiasiya qəzası nəticəsində zərər çəkmiş şəxslərə hər il müalicə üçün müavinət, uşağın anadan olmasına görə müavinət, dəfn üçün müavinət və penitensiar müəssisələrdə cəza çəkməkdən azad edilmiş şəxslərə birdəfəlik müavinət – istisna olmaqla).

Ailənin orta aylıq gəliri - ailənin orta aylıq gəliri ailə üzvlərinin müraciətdən əvvəlki ardıcıl gələn 12 (on iki) ay ərzindəki ümumi gəlirlərinin 12-yə bölünməsi yolu ilə hesablanır.

ŞRİFTİN ÖLÇÜSÜ

ŞRİFTİN NÖVÜ

ŞƏKİLLƏRİN TƏSVİRİ